Trong các năm qua, thời tiết, khí hậu trên phạm vi toàn thế giới nói chung và nước ta nói riêng diễn biến hết sức bất thường. Lấy ví dụ như năm 2013, đây là năm ghi nhận nhiều kỷ lục về thời tiết mà nhiều năm mới xuất hiện, thậm chí lần đầu xuất hiện: có 14 cơn bão và 5 áp thấp nhiệt đới (ATNĐ) hoạt động trên Biển Đông, nhiều hơn so với trung bình nhiều năm (TBNN), đạt ngang kỷ lục năm 1964 (16 cơn bão và 3 ATNĐ). Đặc biệt, siêu bão Haiyan vượt quá khung bảng tính cường độ gió trên khu vực Thái Bình Dương và có hướng di chuyển phức tạp, gây thiệt hại rất lớn về người và tài sản.

     Tại Bình Định, từ ngày 15 - 17.11.2013, do ảnh hưởng của không khí lạnh tăng cường và hoàn lưu bão (đổ bộ vào Phú Yên - Ninh Thuận) kết hợp với nhiễu động trong đới gió đông trên cao nên đã có mưa to đến rất to, gây nên đợt lũ rất lớn trên các sông trong tỉnh, đặc biệt sông Côn tại Thạnh Hòa đỉnh lũ là 9,68m trên báo động III là 1,68m, cao hơn lũ lịch sử năm 1987 là 0,24m. Năm 2014 chỉ có 2 cơn bão và 2 ATNĐ hoạt động trên Biển Đông, ít hơn rất nhiều so với năm 2013 và TBNN, mùa mưa ít mưa nhưng kết thúc muộn.

     Ngày nay, dự báo thời tiết hạn vừa, hạn dài đang ngày càng chính xác hơn nhờ vào sự phát triển của khoa học và sự tiến bộ vượt bậc trong công nghệ máy tính, góp phần cho ngành Khí tượng trong những năm qua đã có những thành tựu đáng kể. Thông tin về thời tiết, khí hậu từ các bản tin dự báo thời tiết hằng ngày đến các bản tin dự báo khí hậu theo mùa - đã gắn bó chặt chẽ với cuộc sống hiện tại. Tuy vậy, đôi khi chúng ta quên đi nỗ lực của những cán bộ viên chức ngành Khí tượng thủy văn (KTTV) ngày ngày làm công tác quan trắc, phân tích, dự báo để mang đến cho cộng đồng các bản tin cần thiết. 

Sự nỗ lực tận tụy của những người quan trắc 

    Kiến thức về khí hậu tích lũy trong thời gian dài vừa qua là nguồn tài nguyên vô cùng quý giá, và là điều kiện tiên quyết để các cơ quan chức năng ra những quyết định và kế hoạch hành động ứng phó với BĐKH. Các bằng chứng như nhiệt độ tăng, băng tan, nước biển dâng hay cực đoan thời tiết, càng củng cố kết luận rằng khí hậu đang biến đổi. Trong đó, hoạt động của con người, đặc biệt là lượng phát thải khí nhà kính ngày càng tăng qua mỗi năm, là nguyên nhân chính của sự biến đổi này. Kiến thức khí hậu sẽ hỗ trợ các nhà quản lý các cấp đưa ra những quyết định đúng đắn nhất để thay đổi và giảm nhẹ BĐKH xuống mức thấp nhất. Hằng năm thế giới cùng kỷ niệm ngày Khí tượng Thế giới 23.3.

     Ngoài ý nghĩa kỷ niệm ngày bản Công ước thành lập Tổ chức Khí tượng Thế giới có hiệu lực vào năm 1950, đây còn là dịp để tôn vinh những đóng góp của ngành KTTV đối với công tác bảo vệ tính mạng và tài sản của con người. Chủ đề ngày Khí tượng Thế giới năm 2015 là “Khí hậu: Nhận thức để hành động”, để mỗi tổ chức, cá nhân trên toàn thế giới nâng cao nhận thức và hành động quyết liệt ứng phó với BĐKH, làm cho thế giới tốt hơn.

     Trung tâm KTTV tỉnh từ tháng 3.2014 được đổi tên thành Đài KTTV tỉnh, là đơn vị hành chính sự nghiệp trực thuộc Đài KTTV khu vực Nam Trung bộ, thực hiện việc quản lý và thu thập số liệu các trạm KTTV trên địa bàn tỉnh, gồm: 7 trạm KTTV cơ bản; 7 trạm đo mưa nhân dân, 5 trạm đo mưa tự động, 4 trạm thủy văn mùa lũ và thực hiện công tác dự báo KTTV hạn ngắn, hạn vừa, hạn dài phục vụ công tác phòng chống thiên tai, phát triển KT-XH, bảo đảm an ninh quốc phòngtrên phạm vi khu vực tỉnh Bình Định.

     Nhằm tổ chức hoạt động hưởng ứng ngày Nước Thế giới 22.3.2015 và ngày Khí tượng thế giới 23.3.2015, Đài KTTV tỉnh đã tổ chức mít-tinh kỷ niệm, tham gia Hội thảo “Tăng cường năng lực quản lý, khai thác, sử dụng bảo vệ tài nguyên nước và KTTV” do Sở TN&MT tổ chức; tổ chức tuyên truyền nâng cao nhận thức cộng đồng về KTTV và các hiểm họa thiên tai có nguồn gốc từ KTTV để có kế hoạch phòng tránh, giảm thiểu thiệt hại...

Viết bài: Lương Ngọc Lũy
Phó Giám đốc Đài KTTV tỉnh Bình Định