Biến đổi khí hậu ngày càng tác động mạnh mẽ đến thời tiết và làm cho thời tiết biến động dị thường với những yếu tố mang tính chất phức tạp, khó lường ảnh hưởng xấu đến sinh hoạt đời sống và phát triển kinh tế - xã hội.

Trong những năm gần đây, biến đổi khí hậu toàn cầu cùng với những tác động mạnh mẽ của nó là những thách thức nghiêm trọng đối với sự phát triển kinh tế xã hội của nhiều quốc gia trên thế giới. Việt Nam được đánh giá là một trong những nước chịu ảnh hưởng nặng nề nhất của biến đổi khí hậu. Biến đổi khí hậu là một thực tế đang tác động đến hầu hết mọi khía cạnh của kinh tế - xã hội. Thích ứng và giảm nhẹ tác động của biến đổi khí hậu đã được nhiều quốc gia coi là nhiệm vụ chiến lược. Trong đó, các giải pháp thích ứng với biến đổi khí hậu có một vai trò hết sức quan trọng trong lĩnh vực nông nghiệp.

Bình Thuận là nơi có một nền nông nghiệp phát triển đa dạng, cần có thông tin tư liệu khí tượng thuỷ văn phù hợp phục vụ cho quy hoạch, chuyển đổi cơ cấu mùa, vụ và cây trồng, vật nuôi cũng như những thông tin cảnh báo, dự báo khí hậu, thời tiết phục vụ trực tiếp cho việc điều hành sản xuất nông nghiệp, phòng chống nắng nóng, khô hạn - thiếu nước, cháy rừng, ...; bên cạnh đó, nhu cầu sử dụng nước trong sản xuất và sinh hoạt trong điều kiện thời tiết ngày càng khắc nghiệt có xu hướng ngày càng nhiều hơn, đòi hỏi việc quản lý, khai thác và sử dụng tài nguyên nước tốt hơn. Vì vậy, đòi hỏi chúng ta phải có những giải pháp thiết thực để thích ứng và giảm nhẹ thiệt hại do hệ quả của thời tiết dưới tác động của biến đổi khí hậu.

Mưa lớn gây lũ làm ngập lụt nghiêm trọng ở huyện Bắc Bình ngày 13/10/2013

Biến động về các yếu tố khí hậu và các giải pháp thích ứng phù hợp:

* Thay đổi về nhiệt độ: Tăng về mùa hè, giảm về mùa đông; sự thay đổi về nhiệt độ tạo điều kiện cho dịch bệnh phát triển trong điều kiện nóng ẩm cao, giảm năng suất cây trồng.
Giải pháp: Thay đổi loại cây trồng truyền thống tại mỗi vùng, gia tăng các loại cây trồng chịu được nắng nóng, khô hạn; nghiên cứu các giống cây trồng có khả năng thích ứng với sự thay đổi nhiệt độ và có khả năng kháng dịch bệnh cao hơn.

* Thay đổi về lượng mưa: Mưa gây ngập lụt làm giảm diện tích canh tác; tăng nguy cơ xói lở, bạc màu đất nông nghiệp; làm giảm năng suất các loại cây trồng không ưa nước; mưa lớn làm thiệt hại, giảm năng suất; ngập úng làm thiệt hại mùa màng.

Giải pháp: Sử dụng có hiệu quả đất canh tác, tận dụng các loại luống, liếp, giàn, trồng thủy sinh,… Nghiên cứu giống cây trồng chịu nước và dịch bệnh, có năng suất cao; nghiên cứu các công nghệ sinh học, phân bón và khả năng trồng linh hoạt; tăng cường công tác quy hoạch đất trồng trọt; nâng cao nhận thức cho người dân về tác động của biến đổi khí hậu và giải pháp thích ứng; lồng ghép thích ứng với biến đổi khí hậu vào các kế hoạch, quy hoạch, chính sách của ngành nông nghiệp.

* Xâm nhập mặn và nước biển dâng: Đất và nguồn nước bị xâm nhập mặn làm ảnh hưởng đến các loại cây trồng; làm thay đổi mùa vụ ảnh hưởng đến an ninh lương thực và làm gia tăng dịch bệnh, sâu bệnh ảnh hưởng lớn đến năng suất cây trồng.

Giải pháp: Nghiên cứu chuyển đổi thời vụ các loại cây trồng dễ bị tác động; xây dựng hệ thống đập, đê bao ngăn nước, ngăn mặn; có chính sách xã hội phù hợp hỗ trợ cho người làm nông nghiệp.

Thời tiết ở Bình Thuận đang ngày càng diễn biến phức tạp, khó lường dưới tác động của biến đổi khí hậu. Ngành nông nghiệp của Bình Thuận sẽ còn gặp rất nhiều khó khăn do biến động của thời tiết. Vì vậy, đòi hỏi các cấp các ngành, đặc biệt là ngành nông nghiệp và nhân dân theo dõi chặt chẽ các bản tin cảnh báo, dự báo, phục vụ khí tượng thủy văn; áp dụng hiệu quả các giải pháp thích ứng với biến đổi khí hậu trong sản xuất nông nghiệp; có phương án thiết thực, hiệu quả trong công tác phòng tránh và giảm nhẹ thiệt hại do thiên tai gây ra ./.
 

KS. Nguyễn Thành Nam